brontekst van voorbeeldvertaling - klik op Engelse vlag voor Engelse vertaling
Van de website van Huygensmuseum Hofwijck
Constantijn Huygens
Nu, wandelaar, kom in, 't zal 't hof van Hofwijck gelden.
Voorziet u van geduld: ik zal het minste melden,
en zwijgen niet van 't meest. Daar moet de kijker aan:
nooit wordt een planter moe op eigen grond gegaan,
van eigen grond gepraat, van eigen grond geprevelt;
als 't regent dat het plast, dan dunkt hem dat het nevelt,
als 't nevelt, is 't zoet weer, als 't stormt is het maar koel,
en, wie die lust vervoert, en weet van geen gevoel.
(Hofwijck, regel 957-964)
Een hoveling als hovenier
Constantijn Huygens (1596-1687) was een veelzijdig man: spitsvondig dichter, begaafd componist, bespeler van vele instrumenten en een opmerkelijk kunstkenner. Ook ontwierp hij twee fraaie gebouwen en een spraakmakende tuin. Natuurlijk was dit alles vrijetijdsbesteding, want een deftig heer als hij kon zich hiermee niet beroepshalve bezighouden. Constantijn was een bekwaam diplomaat en de ijverige secretaris van drie opeenvolgende Oranjestadhouders.
Heel zijn leven was Constantijn hartstochtelijk op zoek was naar harmonie en rust. Het eerste vond hij bij de Romeinse archi-tect Vitru-vi-us. Deze beweerde dat harmonie vooral te vinden is in de maatverhoudingen van het mense-lijk lichaam. Rust hoopte Constantijn te vinden in de landelijke omgeving van Den Haag waar hij Vetruvius' ideeën ook in de vrije natuur in praktijk wilde brengen.
Op 25 december 1639 koopt Constantijn van Jacob van Adrichem een stuk grond bij Voorburg, dat zich uitstrekt vanaf de Vliet tot aan de Lijtwech, de huidige Prinses Mariannelaan. De grond wordt doorsneden door de Heerwech, thans Westeinde genaamd. Een paradijs naar Gods beeld
Op 15 februari 1640 overnacht Constantijn in Haarlem bij de architect Jacob van Campen. Is het daar dat werd besloten om Vitruvius letterlijk uit te voeren door het menselijk lichaam zelf in de grondlijnen van de buitenplaats uit te beelden? In een lang hofdicht getiteld Hofwijck beschrijft Constantijn uitvoerig hoe het buiten tot stand kwam, dankzij de samenwerking met Jacob van Campen en Pieter Post.
Vanaf station Voorburg trekken lange rijen moeraseiken de blik van de reiziger richting Vliet. Daar beneden in de verte staat het buitenhuis Hofwijck: een 17de-eeuwse kubus met piramidevormig dak, die hoog oprijst boven het stille water van de omringende vijver. De muurschilderingen (grisailles) lijken uit de verte forse beelden, die de kringloop der seizoenen in de tuin aanschouwen. Ze zagen vele generaties bewoners, kleurrijke gasten, grillige liefdes en wanhopige eenzaamheid. Ook hebben ze machteloos moeten toezien hoe de spoordijk hun weidse zicht fors inkromp. Weinig treinreizigers zullen beseffen dat het uitzicht vanaf het station zelf ook historisch is. Hier had bouwheer Constantijn Huygens een berg met uitzichttoren laten aanleggen, vanwaar men de tuin, die het menselijk lichaam uitbeeldde, kon overzien.